عارف شریفی صرخه: کشیدن پای «قبیله» به رقابتهای سیاسی که از دوره یازدهم مجلس شروع شد، آغازگر فصل جدیدی از انتخابات بوده که مانند هر رقابت دیگری، در دل خود فرصتها و تهدیدهایی به همراه دارد، برای تحلیل موقعیت سیاسی قبایل، تهدیدها و فرصتها و نقشآفرینی این نظام اجتماعی در انتخابات، باید گریزی به وضعیت اجتماعی و فرهنگی ۲ شهرستان شوش و کرخه زد.
اما پیش از آن، یادآوری این نکته ضروری به نظر میرسد: قبیلهای که نخبگان سیاسی خود را در انتخابات حمایت کند، کار اشتباهی نکرده است، اصلا نقشآفرینی قبایل در رویدادهای سیاسی، باعث افزایش آگاهی افراد قبیله و باز شدن دریچههای جدید برای آنها به ویژه در حوزه شناخت حقوق شهروندی و نحوه مطالبهگری میشود، اما اگر بستر این رقابتها به گسلی برای جدال و اختلافات تبدیل شود، فلسفه رقابت نیز به شکل خطرناکی تغییر خواهد کرد.
بافت جمعیتی شوش از اقوام عرب و لر تشکیل شده و جوامع دیگری همچون «دزفولیها» نیز جزو بومیهای این شهرستان به شمار میروند، اقوام دیگری همچون بختیاریها نیز در این شهرستان وجود دارند.
از طرف دیگر، شهرستان کرخه عربنشین است و قبایل مختلفی همچون عبدالخان، خزرج، چنانه، کعب، مزرعه، تمیمی، بدو، سادات و بسیاری از قبایل دیگر، در آن زندگی میکنند.
هر قبیله، عشایر و شاخههای دیگری نیز دارد که هر یک، شخصی به نام شیخ یا زعیم را به عنوان نماینده خود دارد، نقش شیوخ در امور اجتماعی و حل و فصل اختلافات تعریف میشود و از دیرباز جایگاه محترمی در بین افراد قبیله یا عشیره داشتهاند.
ارتباط فرهنگی و اجتماعی اقوام شوش و کرخه پیوند ناگسستنی با هم دارد، همزیستی قبایل نیز همواره با حفظ احترام و ارتباط بوده است.
تمام این اقوام، قبایل و بخشهای دیگر جمعیتی، اهل یک حوزه انتخابیه هستند، این اشتراک مکانی، منافع مشترکی برای آنها به وجود میآورد که تحققشان در گرو وحدت، همگرایی و فهم مشترک است.
تعصب، تنها چیزی است که میتواند این منافع عمومی و مشترک را از بین ببرد، «تعصب» معمولا با تحریک احساسات و ایجاد رقابت ناسالم به وجود میآید، قدرتنمایی، فخر و غلبه اجتماعی از جمله خروجیهای زیانبار رقابتهای متعصبانه است که هیچ اثر مثبتی بر بهبود وضعیت مردم رنجدیده و نیازمند توسعهی این ۲ شهرستان ندارد.
در این میان، انتخابات دورههای اخیر نوعی «نقش سیاسی» برای این قبایل ایجاد کرد، این نقش به رقابت آنها منجر شده که اگر با افزایش آگاهی سیاسی، درست مدیریت شود، میتواند سطح سیاسی ۲ شهرستان را ارتقا داده و رونق ببخشد.
در این پدیده سیاسی – اجتماعی، داوطلبان منتسب به قبایل، نقش بسیار مهمی بر عهده خواهند داشت، بنابراین هرگونه تحریک احساسات قبیلهای و متعصبانه به وسیله نامزد منتسب یا تیم تبلیغاتی او، و قرار دادن قبایل در برابر یکدیگر، میتواند مانند بمب ساعتی عمل کرده که هر لحظه امکان انفجار و تنش دارد.
اخیرا نشانههایی از شکلگیری این وضعیت خطرناک در ۲ شهرستان شوش و کرخه احساس میشود، در این باب، مسئولان ۲ شهرستان باید نقشآفرین شده و با دعوت از داوطلبان و همچنین زعما و متنفذان و فعالان سیاسی قبایل و اقوام، وضعیت را از نظر فرهنگی و اجتماعی مدیریت کنند، این همان مدیریت بحران اجتماعی است که توصیه میشود، مسئولان بیش از هر چیز دیگری به آن توجه کنند.
در گام بعدی، سعی شود، اهمیت منافع عمومی و مشترک به نسل جوان تعریف شود، آگاهی از عناصر شایستگی و اولویت قراردادن مسئله توسعه شهرستان به مسائل قبیلهای و منافع گروهی و شخصی، مقوله بسیار مهمی است که میتواند در آینده در برابر تعصبات بیفایده قرار بگیرد.
انتهای پیام/
